Ticaret Bakanlığı'nın Reklam Kurulu halkı alenen yanıltan influencerlara tek kuruş ceza kesmedi

Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Nisan ayında yaptığı toplantıda Örtülü Reklam başlığı altında; 3 milyon takipçili Özlem Altınok Öz, 306 bin takipçili Göknur Çolak, 303 bin takipçili Nur Sönmez, 148 bin takipçili Seda Akdere, 263 bin takipçili Büşra Çıtak ve 440 bin takipçili Hande Kaşkaş hesaplarını örtülü reklam yaparak tüketicileri yanıltmak suretiyle incelemeye aldı. Takipçi sayısı toplam 4,5 milyonu aşan bu hesapların defalarca kez örtülü reklam yani reklam olduğunu beyan etmeden ürün tanıtımı yaptığını tespit eden kurul, bu kişilere tek kuruş ceza kesmedi!

Kurul yaptığı değerlendirmede söz konusu hesapların mevzuata aykırı olarak yayınlar yaptığını tespit etmesine ve; -20.04.2023 tarihli ve 32169 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmelik’in 5/1, 5/2, 5/3, 5/6, 5/7, 5/8, 5/10 ve 5/11 ve 10 uncu maddeleri, - Sağlık Beyanı Denetimi Hakkında Yönetmelik’in 4/1-d, 4/1-e, 5/1 ve 5/8 inci maddeleri, - 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 24/3 üncü maddesi, - Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3 ve 7/4 üncü maddeleri, - Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 22/1, 22/2, 23/1 ve 26/1 inci maddeleri ile - 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61 inci maddesine aykırılık tespit etmesine rağmen bu hesaplara sadece anılan reklamları durdurma cezası (!) verdi! Aynı kurul geçtiğimiz aylarda Gıda Dedektifi'nin 100 gr'da 18,2 gr protein bulunan Züber Yer Fıstığı Ezmesi ürünüyle ilgili "yüksek protein içeriyor" beyanından dolayı 550 bin ₺ idari para cezası uygulamıştı. Kaldı ki, yayınlarımızın hiçbirinde tüketiciyi yanıltıcı bir ifade, gizli veya örtülü reklam ya da yönlendirme ibareleri yer almamaktaydı.

Kurul yukarıda adı geçen ve tek kuruş ceza kesmediği influencer hesaplarının yayınlarında; - Kansızlık ve iştahsızlık için birebir, - Zengin içeriğiyle cildi beslemeye yardımcı olur - Üstelik 3 al 2 öde - Hemen satın al - Bir alana bir bedava - Güvenle alabilirsiniz - Stok jet hızıyla bitiyor, inşallah yetişirsiniz - Tanesi 24 TL, kapın - Birbirinden güzel şallar - Babam bizdeki değişimi görünce şifa bulmaya geldi - Hem kilo ver hem sağlıklı kal - Uzun zaman araştırdım, buna karar verdim gibi ifadelerle ürünleri açık açık överek satışına teşvik ettikleri, hiçbir reklam beyanı yapmadan satış sitelerine yönlendirmek suretiyle bu siteler üzerinden komisyon kazandıkları, tüketicileri hiçbir bilgi ve birikimleri olmadan ürünlerle ilgili tavsiye verdikleri ve "güvenle alın" gibi ibarelerle güven telkin ederek tüketicileri eksik bilgilendirerek alenen yanılttıkları tespit edilmiştir.

Tüm bunlara rağmen Gıda Dedektifi'nin toplam takipçi sayısından daha yüksek kitlelere hitap eden ve bu satışlardan komisyon kazanarak çok daha yüksek hatta astronomik gelirler elde eden hesaplara yönelik tek kuruş ceza vermeyen Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, hesabımıza 100 gr'da 18,2 gr protein içeren bir ürün için "yüksek proteinli" ifademizi gerekçe göstererek 550 bin lira idari para cezasını uygun görmüştür. Yukarıdaki çifte standartlı kararlardan net olarak anlaşılacağı üzere Gıda Dedektifi'ne uygulanan bu idari para cezası kabul edilemez ve hukuk normlarında eşitlik ilkesine aykırı şekilde adaletsizdir. Bu kararla tüketicileri alenen kandırarak yüzbinlerce lira kazanan hesaplara adeta "buyrun devam edin" denilirken; diğer tarafta tüm yasal beyanlarını yapan, tüketicilere yönelik şahsi bir kanaat ya da fikir beyan etmeyi bir kenara bırakın, etiket üzerindeki kanıtlı bilgileri yine mevzuata uygun şekilde yayınlayan Gıda Dedektifi'ne "siz durun!" denilmektedir. Ticaret Bakanlığı er ya da geç bu hatalı kararını kabul etmek ve bundan vazgeçmek zorunda kalacaktır. Diğer yandan, güzide kurumlarımızı hesabımıza karşı kışkırtan firmalardan da toplum gereken hesabı soracaktır. Hiç kimsenin Türkiye Cumhuriyeti devletinin güzide kurumlarını hesabımıza yönelik caydırıcı bir güç olarak kullanmasına müsaade etmeyeceğiz. Bu hukuksuzluğu, adaletsizliği ve düzensizliği yasal yollarla kanıtlayacak ve Türk Milleti adına karar alan Türkiye Cumhuriyeti Mahkemeleri'nden alnımızın akıyla çıkacağımıza inanıyoruz. Son olarak Ticaret Bakanlığı'nın yetkililerine ve Sn. Ömer Bolat'a soruyoruz: Bu adaletsizlik içinize gerçekten siniyor mu?