Önceki gün Avrupa Birliği Uyarı Sistemi RASFF'ten yapılan duyuru kapsamında Türkiye'de üretilerek İsviçre'ye ihraç edilen öğütülmüş kakule ürünlerinde yüksek oranda etilen oksit tespit edildiği duyurulmuştu. Yapılan 2025.0521 no'lu duyuru kapsamında yaptığımız incelemede ürünlerde maksimum 0,1 mg/kg-ppm düzeyinde olması gereken etilen oksit miktarının tam 15,6 kat oranında 1,56 mg/kg-ppb düzeyinde olduğu tespit edilmişti. Ürünler İsviçre makamları tarafından yapılan analiz sonrasında piyasadan toplatılmış ve RASFF sistemi üzerinden de ilan edilmişti. Duyuru kapsamında söz konusu ürünlerde yapılan analiz ve tespitlerin Eylül ayına ait olduğu ve duyurunun ise geçtiğimiz günlerde yapıldığı anlaşılıyor..

Etilen oksit kimyasal formülü C₂H₄O olan, renksiz, yanıcı ve uçucu bir gaz olarak biliniyor. Gıda endüstrisinde sterilizasyon amacıyla kullanıldığı bilinen bu kimyasal gazın insan sağlığı üzerinde ciddi etkileri bulunuyor. Özellikle baharatlarda mikroorganizmaları öldürmek için kullanıldığı bilinen etilen oksit, kanserojen ve genotoksik etkileriyle biliniyor. Böcek öldürücü etkisi sebebiyle pestisit olarak da kullanılan etilen oksitin, birçok ülkede bu alanda kullanımı yasaklanmıştır. Uzun süreli maruziyetin lösemi ve lenfoma gibi kanser türleriyle ilişkilendirildiği, DNA'ya zarar vererek genetik mutasyonlara sebebiyet verebileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır. Diğer yandan etilen oksitin solunduğunda tahrişe yol açtığı ve üreme sağlığı üzerinde de olumsuz yönde etkileri olduğu bildirilmektedir.
İşte böylesine insan sağlığına zararlı bir kimyasal öğütülmüş kakule ürünlerinde hem de 15,6 kat oranında yüksek çıkması İsviçre makamları tarafından tespit edilerek toplatma kararı uygulanmıştır. RASFF sisteminden yapılan duyuru kapsamında İsviçre makamları da söz konusu ürünle ilgili detaylı bir duyuru yayınlamıştır. Bu haliyle Avrupa Birliği'nin duyurmadığı detaylara ve firmanın bilgisine de bu haliyle erişilebilmektedir. İsviçre makamları tarafından yapılan duyuruya göre Hazra markalı öğütülmüş kakule ürününün 301403 parti numaralı ve 02/2027 son tüketim tarihine ait çeşitleri bu sağlığa zararlı kimyasalı içermektedir. Ürünün İsviçre'ye BAK-SAN GmbH firması tarafından ithal edildiği de bilgiler arasında yer almıştır.

İsviçre makamları tarafınan yayınlanan ürün incelendiğinde ise insan sağlığını riske atan bu ürünü piyasaya süren ve İsviçre'ye ihraç eden firmanın Konya'da üretim yaptığı anlaşılmaktadır. Konya'nın Karatay ilçesinde üretim tesisleri olan Hazra Baharat firması kendisini "sektörün öncü kuruluşlarından" şeklinde tanımlamaktadır. Firmanın ayrıca kurulduğu günden bu yana hijyen, sağlık ve kalite ilkelerinden asla ödün vermediği de açıklamalarında yer almaktadır. Bu noktadan iitibaren firmaya ilişkin insan sağlığını riske atan bu tespit sonrasında herhangi bir denetimden geçip geçmeyeceğini veya kanserojen etilen oksit içeren ürünlerinin Türkiye'de satılıp satılmadığını merak ediyoruz.